बैदेशिक पोष्ट
२०८२ असार २८, शनिबार
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • प्रबास
  • अन्तरास्ट्रिय
  • खेलकुद
  • बिजनेश
  • मनोरन्जन
  • राजनीति
  • सूचना प्रबिधि
  • स्वास्थ्य
  • आर्थिक
  • रोजगार
  • कुन देश कस्तो
    • इजरायल
    • ओमान
    • कुवेत
    • दक्षिण कोरीया
    • बहराईन
    • मलेसिया
    • युएई
    • लेबनान
    • साउदी अरब
कुनै परिणाम छैन
सबै परिणामहरू हेर्नुहोस्
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • प्रबास
  • अन्तरास्ट्रिय
  • खेलकुद
  • बिजनेश
  • मनोरन्जन
  • राजनीति
  • सूचना प्रबिधि
  • स्वास्थ्य
  • आर्थिक
  • रोजगार
  • कुन देश कस्तो
    • इजरायल
    • ओमान
    • कुवेत
    • दक्षिण कोरीया
    • बहराईन
    • मलेसिया
    • युएई
    • लेबनान
    • साउदी अरब
बैदेशिक पोष्ट
कुनै परिणाम छैन
सबै परिणामहरू हेर्नुहोस्

स्कर्ट लगाउनेहरु बुर्काले कसरी ढाकिए ? अफगानी महिलाको सय वर्षको उतारचढावको कथा

बैदेशिक पोष्ट बैदेशिक पोष्ट
in अन्तरास्ट्रिय
अशोज १६, २०७८ १८;४६ मध्यान्ह प्रकाशित
स्कर्ट लगाउनेहरु बुर्काले कसरी ढाकिए ? अफगानी महिलाको सय वर्षको उतारचढावको कथा
Share on FacebookShare on WhatsAppShare on EmailShare on Pinterest

काठमाडौं। अफगानिस्तानमा तालिबानको शासन स्थापना भएसँगै विश्वभर त्यहाँका महिलाको विषयलाई लिएर चिन्ता व्यक्त गरिँदैछ । किनकि ५० वर्ष पहिल्यै स्कर्ट लगाएर स्वतन्त्र रुपमा बाहिर काम गर्न जाने अफगानी महिलाहरु आज घरबाहिर निस्किन समेत नपाउने भएका छन् । आखिर अफगानी महिलाको जीवनमा के कस्ता उतारचढाव आए जसले आज उनीहरुलाई पर्दापछाडि लुकेर बस्न बाध्य पारेको छ ?

अफगानिस्तान आजभन्दा ठिक १०२ वर्ष अगाडि १९ अगष्ट १९१९ मा ब्रिटिश इण्डियासँग रावलपिण्डी सन्धि गरेपछि पूर्ण रुपमा स्वतन्त्र भएको थियो र त्यसपछि आधुनिक अफगानिस्तानको इतिहास सुरु भयो । अफगानिस्तान स्वतन्त्र भएको हिजो बिहीबार १९ अगष्टका दिन ठिक १०२ वर्ष पूरा भयो । यो एक शताब्दी लामो यात्रामा अफगानी महिलाका जीवनमा धेरै उतारचढाव आए । यसलाई ६ कालखण्डमा विभाजन गर्न सकिन्छ ।

पहिलो, १९१९ देखि १९७८ सम्म जतिबेला अफगानीहरुले आफैं आफ्नो देशमा शासन गरे । दोस्रो, १९७८ देखि १९८९ सम्म सोभियत युनियनको सेनाको शासनकाल । तेस्रो, १९८९ देखि १९९६ सम्म अफगान सरकार र तालिबानबीच युद्ध भइरहेको समय । चौथो, १९९६ देखि २००१ सम्म तालिबानी शासनकाल । पाँचौं, २००१ देखि २०२१ सम्म अमेरिकी सेनाको शासनकाल । र, छैटौं भर्खरै सुरु भएको तालिबानी शासनकाल ।

पहिलो खण्ड १९१९ देखि १९७८ सम्म अफगानिस्तानका आफ्ना शासक थिए र त्यतिबेला महिलाहरु स्वतन्त्र थिए । अमिर अमानुल्लाह खानको शासनकालमा १९२६ मा अफगानिस्तानमा नयाँ ड्रेस कोड लागू गरिएको थियो । यसका महिलाहरुले पर्दा अर्थात बुर्का लगाउने वा नलगाउने त्यो महिलाहरुको इच्छामा निर्भर गर्ने भनिएको थियो । अमानुल्लाह खानको एक भनाइ अझै चर्चित छ ‘धर्ममा यो जरुरी छैन कि महिला आफ्नो हात, खुट्टा र अनुहार ढाकुन् ।’

अमानुल्लाह खानकी पत्नी महारानी सोरायाको एक बयान ‘क्यानेडियन वुमन फर वुमन इन अफगानिस्तान’ नामको रिपोर्टमा उल्लेख छ । उनले भनेकी थिइन् ‘यो नसोच्नुस् कि केवल पुरुषले देशको सेवा गर्छन् । इस्लामका सुरुवाती दिनमा महिलाहरुले अगाढि बढेर समाजको सेवा गरेका छन् । हामीले पनि आफ्नो देशको विकासमा भाग लिनुपर्छ तर यो पढाइ लेखाइ बिना हुने छैन । त्यसैले घरबाट निस्किनुस्, ज्ञान हासिल गर्नुस् ।’

एम्नेस्टी इन्टरनेशनलका अनुसार १९१९ मा अफगानी महिलाहरुलाई मतदानको अधिकार थियो । १३२३ मा अफगानी महिलाले आफ्नो इच्छाले बिहे गर्ने अधिकार पाएका थिए । १९२८ मा अफगानी महिलाको एक समूह टर्कीमा स्कुल पढ्न गएका थिए । १९४० देखि १९५० को बीचमा अफगानी महिलाहरु नर्स, डाक्टर र शिक्षिका बन्न थालेका थिए । १९५९ देखि १९६५ सम्म अफगानी महिलाहरु सरकारी सेवामा र खेलकुदमा खुलेर भाग लिन थालिसकेका थिए ।

१९६५ मा २ जना अफगानी महिला देशका सिनेटर अर्थात सांसद निर्वाचित भएका थिए । १९६६ देखि १९७१ को बीचमा १४ जना अफगानी महिला न्यायाधीश भइसकेका थिए । एक रिपोर्टका अनुसार ६० को दशकमा ८ प्रतिशत अफगानी महिलाहरु घरबाहिर गएर जागिर गर्न थालेका थिए । उनीहरु आफैं पैसा कमाउँथे र उनीहरुको स्टाइन र फेशनको चर्चा टाढासम्म हुने गरेको थियो ।

१९७८ को समयमा विश्वमा अमेरिका र सोभियत संघ गरी २ महाशक्ति थिए । सोभियत युनियन अहिलेसम्म विभाजित भइसकेको छ र थुप्रै देश बनेका छन् । त्यसको ठूलो भाग अहिले रुसको रुपमा छ । त्यतिबेला अफगानी जनता राजतन्त्रबाट मुक्ति चाहन्थे र उनीहरुलाई सोभियत संघले सहयोग गरिरहेको थियो । यो कुरा अमेरिकालाई पटक्कै चित्त बुझेको थिएन ।

एकातिर अफगानिस्तानमा सोभियत युनियनको सहयोगमा क्रान्ति भयो, अर्कोतिर अमेरिकाले अफगानिस्तानमा गुप्त अपरेशन सुरु गर्यो । अमेरिकाकै सहयोगमा अफगानिस्तानमा कट्टर विचारधारासहितका मुजाहिदीन समूह संगठित भए । अमेरिकाको पैसाबाट पालिएका यी कट्टरपन्थी संगठनले अफगानी महिलाको स्वतन्त्रता खोस्न थाले । उनीहरुले जबरजस्ती इस्लामिक शरिया कानुन लागू गराउने र महिलाको स्वतन्त्रता खोस्ने काम गरे ।

अफगानिस्तानको स्थिति बिग्रिएपछि सोभियत संघले १९८० मा आफ्नो सेना अफगानिस्तान पठायो । मुजाहिदीन समूह र सोभियत सेनाबीच ९ वर्षसम्म युद्ध भयो । जहाँ सोभियत युनियनको सेना बलियो हुन्थ्यो त्यहाँका महिला स्वतन्त्र थिए तर जहाँ मुजाहिदीनको प्रभाव बढ्थ्यो त्यहाँका महिला घरबाहिर निस्किन पाउँदैनथे ।

१९८९ मा सोभियत संघले आफ्नो सेना फिर्ता बोलायो र अफगानीलाई आफ्नो भाग्यको भरोसामा छोडिदियो । सोभियत युनियन फिर्ता गएपछि अमेरिकाको उद्देश्य पनि पूरा भयो । त्यसपछि अमेरिकाले पनि आफ्नो हात झिक्यो । उसले पनि अफगानिस्तानमा आफूले धार्मिक कट्टरता जन्माएको थिएँ भन्ने बिर्सियो । त्यसपछि यहाँ महिलाहरुको हालत झनै खराब हुन थाल्यो । गृहयुद्धको क्रममा महिलाको आवाज बाहिर आउन पाइरहेको थिएन । अफगानी महिला मुजाहिदीन र सरकार दुवैसँग आक्रोशित थिए ।

यही समय धार्मिक पढाइ गर्ने विद्यार्थीहरुको एक समूह निकै द्रुत रुपमा लोकप्रिय भइरहेको थियो । यसको नाम तालिब थियो । १९९० मा यो समूहले आफ्नो नेताको रुपमा मुल्ला मुहम्मद उमरलाई पायो र त्यसपछि यो संगठनको नाम तालिबान भयो । देशमा गृहयुद्ध चलिरहेको थियो । जागिर गुमाइसकेका महिला डरले घरमै बसिरहेका थिए । तर, तालिबानले महिलाहरुको लागि अरु नै केही सोचिरहेको थियो ।

१९९६ मा तालिबानले अफगान सरकारलाई हराएर सत्ता कब्जा गर्यो । सत्ता कब्जा गर्नासाथ तालिबानले भन्यो – शरीया कानुन लागू भइसकेको छ । कानुन लामो छ तर यसमा महिलाहरुको लागि बनाइएका प्रमुख नियम यस्ता छन् । पुरुष आफन्त साथमा नलिइ महिला घरबाहिर निस्किन पाउँदैनन् । घरबाहिर निस्किँदा पर्दा अर्थात बुर्का नलगाउनु अपराध हो । घरबाहिर रहँदा शरीरको कुनै पनि अंग देखिने कपडा लगाउन पाइँदैन । पुरुष डाक्टरसँग जाँच गराउन पाइँदैन । पतिको सेवा र घरभित्रको कामबाहेक बाहिर काम गर्न पाइँदैन ।

महिलाहरुलाई पढ्न समेत प्रतिबन्ध लगाइएको परिणाम यस्तो भयो कि कुनै महिला डाक्टर बनेनन् । कानुनअनुसार पुरुष डाक्टरसँग जाँच गराउन नपाइने भएपछि महिलाले स्वास्थ्य सेवा पाएनन् । महिलाहरु कुनै खेलमा भाग लिनु त परको कुरा स्टेडियम गएर खेल हेर्न पनि प्रतिबन्ध लगाइयो । कुनै महिला पुरुष आफन्तबिना घरबाहिर निस्केको पाइएमा तालिबानीहरु उनीहरुलाई बीच बजारमा कुट्थे । महिलाले संगीत सुन्न, फिल्म हेर्न पाउँदैनथे । सबै सिनेमाहलहरु भत्काइएका थिए । बाहिरबाट कसैले देख्छ भनेर घरका झ्यालढोका बन्द राख्नुपर्थ्यो ।

२००१ मा अमेरिकी सेनाले नियन्त्रण लिएपछि महिलाहरुले केही स्वतन्त्रता पाए तर त्यो पनि अमेरिकी सेनाको प्रभाव भएका ठाउँमा मात्र सीमित रह्यो । अहिलेसम्म पनि अफगानिस्तानका केवल ३७ प्रतिशत किशोरीहरु मात्र लेखपढ गर्न सक्छन् । युनिसेफका अनुसार अहिले पनि ३७ लाख अफगानी बालबालिकालाई स्कुल पठाइँदैन । यीमध्ये ६० प्रतिशत छोरीहरु छन् ।

२०१७ देखि २०१९ को बीचमा मात्र अफगानिस्तानका स्कुलमा ३ सयभन्दा धेरै पटक आक्रमण भएका छन् । अफगानिस्तानमा अहिले १० हजार जनाको लागि ४.६ जना डाक्टर, नर्स वा कुनै किसिमका मेडिकल प्रोफेसनल पर्छन् । यसमा पनि ९० प्रतिशत पहुँच पुरुषको मात्र छ । ग्लोबल राइट्सको रिपोर्टअनुसार यहाँका ८७ प्रतिशत महिला कुनै न कुनै रुपमा पुरुषको शोषणको शिकार छन् ।

१५ अगष्ट २०२१ मा काबुलमा तालिबानले कब्जा गरेको छ । यससँगै यहाँका महिलाको अवस्थाबारे चिन्ता व्यक्त गर्न थालिएको छ । अफगानी निर्वाचन आयोगकी पूर्व सदस्य जारमीना काकरले बीबीसीसँग भनिन् ‘अहिले मलाई कसैले कस्ती छु भनेर सोध्यो भने ठिक छु भन्छु तर यो प्रश्नले मेरो आँखामा आँसु ल्याइदिन्छ । खासमा हामी ठिक छैनौं । हामी केही गर्न सक्दैनौं केवल देख्न सक्छौं र रुन सक्छौं ।’

अफगानिस्तानकी फेशन फोटोग्राफर फातिमाका अनुसार अफगानी महिलालाई विश्वका सबैभन्दा स्टाइलिश महिला मानिन्थ्यो तर तालिबान फर्केपछि उनीहरु फेरि बुर्कामा फर्किनुपर्नेछ । विश्वविद्यालयमा पढ्ने २५ वर्षकी हबीबा भन्छिन् ‘तालिबानले स्कुल कलेज बन्द गराएका छन् र बुर्काका पसल खोलेका छन् । यी पसलमा बाक्लो कपडाका बुर्काको माग सबैभन्दा बढी छ ।’ काबुल युनिभर्सिटीमा अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध पढिरहेकी आयशा भन्छिन् ‘मेरो फाइनल सेमेस्टर पूरा हुन २ महिना मात्र बाँकी छ तर अब म शायद ग्रयाजुएट हुन पाउँदिन । मानिसहरु त्रासमा छन् । हामीले कस्तो महसुस गरौं भन्ने पनि बुझ्न सकिरहेका छैनौं ।’

प्रतिक्रिया लेख्नुहोस्:-

सम्बन्धित समाचारहरु

किन उभियो नेपाल युक्रेनको पक्षमा ?
अन्तरास्ट्रिय

किन उभियो नेपाल युक्रेनको पक्षमा ?

फाल्गुन १९, २०७८ ०७;४८ बिहान प्रकाशित
रुसी सेनाको ट्यांकको लश्करलाई रोक्न एक युक्रेनी सैनिकले बमले पुलसहित आफैंलाई उडाइदिए
अन्तरास्ट्रिय

रुसी सेनाको ट्यांकको लश्करलाई रोक्न एक युक्रेनी सैनिकले बमले पुलसहित आफैंलाई उडाइदिए

फाल्गुन १८, २०७८ ०८;२९ बिहान प्रकाशित
के हो रुसले युक्रेनमा प्रहार गरेको भनिएको घातक भ्याकुम बम ?
अन्तरास्ट्रिय

के हो रुसले युक्रेनमा प्रहार गरेको भनिएको घातक भ्याकुम बम ?

फाल्गुन १७, २०७८ १०;०६ बिहान प्रकाशित
भ्लादिमिर पुटिनले किन दिए परमाणुअस्त्र तयार राख्न आदेश, अब के हुनसक्छ?
अन्तरास्ट्रिय

भ्लादिमिर पुटिनले किन दिए परमाणुअस्त्र तयार राख्न आदेश, अब के हुनसक्छ?

फाल्गुन १७, २०७८ ०८;३३ बिहान प्रकाशित
युक्रेन द्वन्द्वमा फसेका नेपालीकाे उद्धारका लागि उच्चस्तरीय संयन्त्र गठन
अन्तरास्ट्रिय

युक्रेन द्वन्द्वमा फसेका नेपालीकाे उद्धारका लागि उच्चस्तरीय संयन्त्र गठन

फाल्गुन १५, २०७८ २०;१८ मध्यान्ह प्रकाशित
  • ताजा पोष्ट
  • सर्वाधिक पढिएको

ताजा पोष्ट

मलेसियाको विस्ट्रन कम्पनीले शून्य लागतमा नेपाली लैजाने, पहिलो चरणमा ४५० नेपाली मलेसिया जाँदै

मलेसियाको विस्ट्रन कम्पनीले शून्य लागतमा नेपाली लैजाने, पहिलो चरणमा ४५० नेपाली मलेसिया जाँदै

असार २४, २०७९ ११;५५ बिहान प्रकाशित
मलेसियाको बेष्टिनेट कम्पनीमा छापा: सिण्डिकेटबारे सोधपुछ, अमिन उच्च निगरानीमा

मलेसियाको बेष्टिनेट कम्पनीमा छापा: सिण्डिकेटबारे सोधपुछ, अमिन उच्च निगरानीमा

असार २४, २०७९ ११;४४ बिहान प्रकाशित
वैदेशिक रोजगारीमा जाने क्रम बढ्दै, मंसिरमा मात्रै ७४ हजार भन्दा धेरैले लिए श्रम स्वीकृति

वैदेशिक रोजगारीमा ठगी: विचौलियाले न पठायो, नत रकम नै फिर्ता गर्‍यो

असार १४, २०७९ १२;५६ मध्यान्ह प्रकाशित
अर्कैकी गर्लफ्रेण्ड भेट्न युवतीको घरमै गएका युवकले ३ तला माथिबाट हाम्फाले

अर्कैकी गर्लफ्रेण्ड भेट्न युवतीको घरमै गएका युवकले ३ तला माथिबाट हाम्फाले

चैत्र ६, २०७८ ११;४२ बिहान प्रकाशित
नेपाल बैंकमा ठूलो संख्यामा जागिर खुल्यो

नेपाल बैंकमा ठूलो संख्यामा जागिर खुल्यो

फाल्गुन २०, २०७८ १२;२० मध्यान्ह प्रकाशित
फेरि बढ्यो पेट्रोलको मूल्य, खाना पकाउने ग्यास पनि महंगियो मूल्य सुची

पेट्रोल, डिजेल र मट्टितेलको मूल्य प्रतिलिटर ५ रूपैयाँले बढ्यो

फाल्गुन १९, २०७८ २१;३८ मध्यान्ह प्रकाशित

सर्वाधिक पढिएको

मलेसियाको विस्ट्रन कम्पनीले शून्य लागतमा नेपाली लैजाने, पहिलो चरणमा ४५० नेपाली मलेसिया जाँदै

मलेसियाको विस्ट्रन कम्पनीले शून्य लागतमा नेपाली लैजाने, पहिलो चरणमा ४५० नेपाली मलेसिया जाँदै

असार २४, २०७९ ११;५५ बिहान प्रकाशित
मलेसियाको बेष्टिनेट कम्पनीमा छापा: सिण्डिकेटबारे सोधपुछ, अमिन उच्च निगरानीमा

मलेसियाको बेष्टिनेट कम्पनीमा छापा: सिण्डिकेटबारे सोधपुछ, अमिन उच्च निगरानीमा

असार २४, २०७९ ११;४४ बिहान प्रकाशित
वैदेशिक रोजगारीमा जाने क्रम बढ्दै, मंसिरमा मात्रै ७४ हजार भन्दा धेरैले लिए श्रम स्वीकृति

वैदेशिक रोजगारीमा ठगी: विचौलियाले न पठायो, नत रकम नै फिर्ता गर्‍यो

असार १४, २०७९ १२;५६ मध्यान्ह प्रकाशित
अर्कैकी गर्लफ्रेण्ड भेट्न युवतीको घरमै गएका युवकले ३ तला माथिबाट हाम्फाले

अर्कैकी गर्लफ्रेण्ड भेट्न युवतीको घरमै गएका युवकले ३ तला माथिबाट हाम्फाले

चैत्र ६, २०७८ ११;४२ बिहान प्रकाशित
नेपाल बैंकमा ठूलो संख्यामा जागिर खुल्यो

नेपाल बैंकमा ठूलो संख्यामा जागिर खुल्यो

फाल्गुन २०, २०७८ १२;२० मध्यान्ह प्रकाशित
फेरि बढ्यो पेट्रोलको मूल्य, खाना पकाउने ग्यास पनि महंगियो मूल्य सुची

पेट्रोल, डिजेल र मट्टितेलको मूल्य प्रतिलिटर ५ रूपैयाँले बढ्यो

फाल्गुन १९, २०७८ २१;३८ मध्यान्ह प्रकाशित
बैदेशिक पोष्ट

© 2023 Baideshik Post - Designed by Baideshik Post.

  • Home
  • Contact Us
  • About Us
  • Privacy Policy
  • Terms and Conditions

कुनै परिणाम छैन
सबै परिणामहरू हेर्नुहोस्
  • गृह पृष्ठ
  • समाचार
  • प्रबास
  • अन्तरास्ट्रिय
  • खेलकुद
  • बिजनेश
  • मनोरन्जन
  • राजनीति
  • सूचना प्रबिधि
  • स्वास्थ्य
  • आर्थिक
  • रोजगार
  • कुन देश कस्तो
    • इजरायल
    • ओमान
    • कुवेत
    • दक्षिण कोरीया
    • बहराईन
    • मलेसिया
    • युएई
    • लेबनान
    • साउदी अरब

© 2023 Baideshik Post - Designed by Baideshik Post.

error: Content is protected !!